As salas brancas farmacéuticas hoxe en día dependen de sofisticadas solucións de enxeñaría para manter fóra calquera cousa que poida afectar á calidade dos medicamentos. Os filtros HEPA destas salas atrapan case todas as partículas de ata 0,3 micróns, o que é bastante impresionante tendo en conta que eliminan arredor do 99,97% do que pasa a través deles. A maioría das instalacións manteñen entre 20 e 40 renovacións de aire por hora, mantendo o aire suficientemente fresco como para acadar os estándares ISO 5 a 7 en limpeza. Todas estas capas traballan xuntas para impedir que os microbios entren e causen problemas durante a fabricación de produtos esteriles. Investigacións recentes publicadas no Journal of Pharmaceutical Innovation apoian isto, amosando que as empresas con bo control de contaminación experimentaron unha diminución considerable nos lotes fallidos —aproximadamente dous terzos menos de problemas— en comparación con lugares que non seguen os protocolos adecuados.
As salas limpas mantéñense a presión positiva para impedir que contaminantes externos entren, o que garante que os medicamentos inxectables e os produtos biolóxicos estean libres de contaminación. Para comprobar que todo cumpra coas normativas, as instalacións utilizan contadores de partículas en tempo real xunto con equipos de mostraxe microbiano do aire. A FDA e a EMA teñen requisitos moi específicos neste aspecto, especialmente cando se traballa con produtos esteriles da Categoría 1. Incluso atopar só unhas poucas unidades formadoras de colonias (UFC) é suficiente para iniciar unha investigación. O que acontece dentro destes espazos controlados ten un gran impacto nos pacientes. Segundo o Informe da OMS sobre Seguridade de Medicamentos de 2022, os inxectables contaminados foron responsables de case 4 de cada 10 eventos adversos relacionados con medicamentos no ano pasado.
As persoas aínda representan aproximadamente o 72% de todas as contaminacións atopadas en salas limpas, incluso con todos os sistemas automatizados implantados, segundo se indica no último informe de calidade de fabricación de 2024. Cando as empresas aplican procedementos estritos de vestimenta segundo as directrices ISO 14644-7, instalan os rexistros obrigatorios de aire nos puntos de entrada e ofrecen formación regular sobre o comportamento axeitado dentro destes ambientes controlados, conseguen reducir case un 90% as escamas de pel e as gotículas respiratorias nas áreas limpas ISO 5. Analizando datos reais do sector do PDA Journal publicados o ano pasado, as instalacións que implementaron programas completos de control de contaminación experimentaron case a metade de problemas co lanzamento dos seus produtos esterilizados en comparación cos que non tomaron tales medidas, mostrando especificamente unha redución do 53% ao longo dun período de tres anos.
Para cumprir as normas da FDA, EMA e cGMP, as salas limpas farmacéuticas pasan por unha serie de certificacións e validacións. A maioría dos organismos reguladores insisten en verificacións periódicas, incluídas auditorías anuais, monitorización constante do medio ambiente e abundante documentación que amose como se controla a contaminación. No que respecta á integridade dos datos, a FDA require rexistros detallados que rastrexen cada partícula contada ao longo do tempo. Mentres tanto, os fabricantes europeos deben seguir as normas da EMA que especificamente demandan técnicas de mostraxe do aire aliñadas coas normas ISO 14644-1. Estes requisitos non son só trámites burocráticos; teñen un impacto directo no funcionamento diario das instalacións, influíndo en todo dende os horarios de mantemento do equipo ata os programas de formación do persoal.
As normas ISO basicamente establecen o nivel mínimo aceptable de rendemento cando se trata de introducir produtos nos mercados de todo o mundo. Para facer inxeccións estéreis, as empresas deben cumprir os requisitos da Clase ISO 5, o que significa manter o número de partículas por baixo de 3.520 por metro cúbico segundo as regulacións do Anexo 1 da UE. Mentres tanto, as clases ISO 7 e 8, aínda que menos rigorosas, son tamén importantes e aplícanse principalmente á fabricación de medicamentos orais sólidos. Estes niveis de clasificación aparecen en case 8 de cada 10 listas de inspección dos reguladores da FDA e da EMA. Cando os fabricantes non cumpren, adoitan enfrontarse a retiros de produto que, segundo datos recentes do sector de 2023, teñen un custo medio de arredor de 2,3 millóns de dólares por caso.
O monitorizado continuo garante o cumprimento a longo prazo mediante contadores de partículas en tempo real (que rastrexan contaminantes de 0,5 µm), sensores de presión diferencial (mantendo cascadas de 10–15 Pa) e mostreadores de aire microbianos que detectan UFC. O marco GMP da Organización Mundial da Saúde require probas trimestrais de cualificación de rendemento (PQ) para verificar o estrito cumprimento das clasificacións ISO ao longo dos ciclos de produción.
Os filtros HEPA eliminan o 99,97% das partículas de 0,3 micróns, posibilitando a creación de ambientes ISO Clase 5 esenciais para o procesamento aséptico. Os cambios de aire por hora (ACH) comprendidos entre 20 e 40 aseguran a dilución continua dos contaminantes aéreos. Investigacións amosan que as instalacións con ACH 30 reducen as contas microbianas nun 72% en comparación con áreas de menor ventilación.
Os sistemas de fluxo de aire laminar dirixen o aire filtrado dunha maneira uniforme desde o teito ata o chan, minimizando a turbulencia que podería espallar partículas. Este deseño cumpre as prácticas recomendadas pola FDA para manter diferencias de presión entre as zonas da sala limpa. Características como as esclusas de aire e os gradientes de presión en cascada illan as áreas de alto risco dos entornos menos controlados, mellorando o control global de contaminación.
Os sistemas de CAVT farmacéuticos rexan simultaneamente tres parámetros críticos:
Os sensores en tempo real e as compuertas automatizadas permiten axustes inmediatos cando se producen desviacións ambientais, preservando a integridade do proceso.
Un bo deseño de sala limpa baséase en materiais que non desprender partículas nin absorban contaminantes, como superficies de acero inoxidable e paneis murais antimicrobianos especiais. Estes materiais facilitan a limpeza e reducen o risco de contaminación cruzada durante os procesos de produción. A construción en si tamén é importante. Os chan deben ter xuntas soldadas no canto de liñas de argamasa onde poida acumularse po, e as luminarias necesitan empaques adecuados para evitar fugas de aire. Moitas instalacións tamén instalan sistemas de fluxo de aire unidireccional que expulsan as partículas en suspensión fóra das áreas sensibles, como as estacións de enchemento de medicamentos. Para empresas que producen múltiples produtos no mesmo espazo, as salas limpas modulares ofrecen unha solución intelixente. Manteñen os pechamentos necesarios permitindo ao mesmo tempo a reconfiguración cando cambian as liñas de produto ao longo do tempo. A maioría dos fabricantes serios cíñense a certificacións estritas de materiais seguindo directrices semellantes ás normas ISO 14644-5. Este enfoque non só satisfai aos organismos reguladores senón que ademais aforra diñeiro a longo prazo grazas a menos tempos mortos e menos problemas de calidade.
As redes de sensores distribuídas polo centro rexistran as partículas en suspensión aérea de ata 0,5 micróns e tamén detectan microorganismos vivos. Segundo un estudo do Instituto Ponemon do ano pasado, case 8 de cada 10 problemas de contaminación orixínanse por cambios nos niveis de humidade ou nas fluctuacións de temperatura. Os datos recopilados envíanse directamente ao sistema de xestión do edificio, que emite alertas sempre que o número de partículas supere os límites permitidos polas normas ISO Clase 7 (3.520 partículas por metro cúbico). Dispor deste tipo de información inmediata permite ao persoal actuar en menos de 15 minutos. Para empresas que fabrican medicamentos inxectables, isto é moi importante, xa que un único fallo no mantemento das condicións de esterilidade ten un custo medio de aproximadamente 740.000 dólares por ocorrencia.
Os sistemas de cascada de presión en salas limpas adoitan manter diferenzas de presión ao redor de 10 a 15 Pascais entre diferentes áreas, o que evita que o aire non desexado flúa de volta cando se moven materiais. Tamén é importante o xeito no que o persoal se move por estas zonas. As zonas de alto tráfico mantéñense afastadas das áreas críticas onde o risco de contaminación é maior. Ao mesmo tempo, os sistemas intelixentes de ventilación axustan o fluxo de aire segundo o número de persoas presentes en cada sección. Para instalacións que teñan necesidades de produción cambiantes, antecámaras reconfigurables equipadas con compoñas pasantes interbloqueadas supoñen unha gran diferenza. Estudos amosan que reducen en dous terzos aproximadamente a entrada de microbios en áreas sensibles en comparación con deseños tradicionais de distribución fixa. Este tipo de flexibilidade ofrece unha mellor protección contra ameazas de contaminación en entornos de fabricación que evolucionan constantemente.